Aralar mendia eta inguruko haranetako bioaniztasuna gordetzen duen paisaia tradizionalek, azken hamarkadetan jasaten ari dira, nekazal eta abeltzainen jardueraren abandonua edota areagotzea, inguruneak erakusten duen mosaiko itxurako egitura galduz: izan larre eta belardietako paisaia belarkara, sastrakadietatik pasa eta bertako basoetan amaituz. Kasu batzuetan, azken hauek zuhaitz landaketa monoespezifikoengatik ordezkatzen dira.
Atal honetan nabarmentzen dira Aralar mendia eta inguruko haranetako habitat adierazgarrienak, horien artean nabarmentzen dira arrarotasun eta azaltzen dituzten arazoengatik: landazabal atlantiarra eta goi mendiko larreak, hau da lehen sektorearekin erlazionatuta daudenak, nekazal edota abeltzaintzarekin. Jarraian ikus daitezkeen fitxa teknikoek ikerketa eremuko habitat nagusiek gordetzen dituzten balio naturalak deskribatu eta nabarmentzen dituzte.
